Folk, handel og byliv – kva skal til for å løfte Sentrum Sør?
Det skjer mykje i Sentrum Sør. Eit område i utvikling – med mykje potensiale. Området er pussa opp, og skin no på sørsida av Jølstra der både nye og godt etablerte bedrifter held til. I denne artikkelserien tek vi dykk med inn i nokre av dei, og gjev eit innblikk i det som rører seg på sørsida av Førde sentrum.
Moglegheiter og utfordringar i sentrumsutvikling
Midt i smørauget til Sentrum Sør ligg storstova til Sunnfjord kommune, nemleg rådhuset. I bygget som vart nominert til arkitekturprisen i 2015, jobbar 200 tilsette. To av desse er Julie Daling og Vigdis Lobenz. Julie er by- og arealplanleggar, medan Vigdis jobbar spesifikt med tiltaka i Førdepakken. Saman er eit av måla deira å utvikle Førdepakken, og inkludert i den pakka: Sentrum Sør. Vi tok ein prat med dei for å høyre korleis dei jobbar med sentrumsplanen i Førde, og kva for moglegheiter og utfordringar dei ser i sentrumsutviklinga.
Potensiale for eit levande bysentrum i Førde
Sunnfjord kommune har jobba med å utvikle eit planprogram for Sentrumsplan Førde sidan januar 2024. Arbeidet har blant anna samla ulike aktørar, frå næringsdrivande til innbyggjarar, for å diskutere byutvikling og framtidige moglegheiter. Planprogrammet blir lagt fram for politikarane i mars, og målet er ein områdereguleringsplan for sentrumskjernen. Det er viktig å styrke Førde som by og vi ønskjer at innbyggarane engasjerer seg i denne planprosessen. Eit viktig grep er å sjå på heilskapen og sikre områdekvalitetar som kan gjere sentrum meir attraktivt. Eit døme er gangbrua over Naustøyna, som allereie er finansiert gjennom Førdepakken og er planlagt bygd frå sommaren 2025, med ferdigstilling rundt årsskiftet 2026/27. Denne brua vil binde sentrum tettare saman og gjere det enklare å bevege seg mellom ulike byrom.
“For at Sentrum Sør skal bli meir levande, treng vi fleire møteplassar og aktivitetar som trekk folk til området”
Illustrasjon av ny gang- og sykkelbru over Jølstra, sett mot det planlagte Elvekanten-prosjektet. Foto: Rambøll/L2 Arkitekter
Kan vi skape meir byliv i Sentrum Sør?
Sentrum Sør har lange tradisjonar som handelsområde. Førde sentrum låg her på 70- og 80-talet, og mange har framleis eit nostalgisk forhold til området. Likevel ser vi i dag eit skifte i handlemønster, der folk handlar meir på kveldstid, og detaljhandelen må tilpasse seg nye vanar. – For at Sentrum Sør skal bli meir levande, treng vi fleire møteplassar og aktivitetar som trekk folk til området, seier Julie. – Vi ser at område utan forretningar på gateplan ofte blir mindre besøkt. Det er viktig med butikkar, kafear og andre tilbod som gjer at folk kjem og går, held ho fram. Eit godt døme på korleis aktivitet kan skape liv, var opninga av nye Sentrum Sør, som samla til folkefest over fleire dagar. Folk, liv og røre. Akkurat slik vi drøymer om at Førde skal vere, seier Julie entusiastisk. Dette blei ein fest som viste korleis denne delen av Førde kan blomstre med rett satsing. Opninga starta på torsdagen med offisiell snorklipping, men det var fredag og laurdag byen verkeleg krydde av liv. Gatene fyltest med folk, boder, aktivitetar og musikk, og både barn, unge og eldre fann noko å glede seg over.
Ein av dei største suksessane var hinderløypa for sykkel, der barn og unge kunne teste ferdigheitene sine – eit tilbod som viste seg å vere så populært at mange håpar det kan bli eit fast innslag i bylivet. Lokale aktørar bidrog sterkt, med serveringsstadar som diska opp med gratis smakebitar, treningssenter som inviterte til utandørstrening, og kunst- og kulturaktørar som sette sitt preg på arrangementet. Arrangementet var eit samarbeid mellom Sunnfjord Utvikling, Førdepakken, kommunen og fleire næringsdrivande i området, og det synte kor mykje ein kan få til når aktørane jobbar saman. Mange ønskjer at dette ikkje berre skal vere ei eingongshending, men ein tradisjon – ein årleg folkefest som gjev Sentrum Sør den energien og identiteten det fortener.
Opninga av Sentrum Sør blei ein fest som viste korleis denne delen av Førde kan blomstre med rett satsing. Foto: Vigdis Lobenz/ Julie Daling.
Samarbeid og organisering – nøkkelen til eit meir levande sentrum
For å få til fleire arrangement og meir aktivitet i Sentrum Sør, meiner Vigdis og Julie at det trengst betre organisering og samarbeid. – Ei sentrumsforeining kunne vore eit viktig verktøy for å samle både næringsdrivande og andre aktørar i området, seier Vigdis. – Vi treng engasjement frå både forretningar, grunneigarar og kanskje til og med innbyggjarane i nærmiljøet.
Eit forslag er å etablere fleire faste arrangement, som til dømes ein julemarknad eller eit årleg kulturarrangement, for å styrke fellesskapet og skape ein identitet for området. – Fantasien er einaste grensa for kva vi kan få til. Vi har sett at arrangement fungerer, no handlar det om å skape gode strukturar og engasjere fleire til å bidra, avsluttar Julie.
“Fantasien er einaste grensa for kva vi kan få til!”
